Dure houtskool zet Rwandese bossen onder druk

De prijs voor houtskool is in de voorbije drie maanden met de helft gestegen, omdat het aanbod schaarser is geworden. In de streek van Nyaruguru, waar de meeste houtskool vandaan komt, is de kap voor een tijdje verboden. Ook de dure olie en transportkosten zorgen ervoor dat de prijs de hoogte ingaat.
Eigenaars van een stukje bos zien hun kans schoon om te profiteren van het nieuwe ‘zwarte goud’. De lokale autoriteiten blijven evenwel onverbiddelijk en zien strenger dan ooit toe op de naleving van de regels die werden vastgelegd door het ministerie van Milieu. Het regent boetes, die kunnen oplopen tot meer dan 50.000 Rwandese frank (64 euro).
“Onlangs moest ik 130.000 frank (166 euro) neertellen omdat mijn exploitatievergunning voor houtskool twee dagen vervallen was”, zegt een houtskooltransporteur in het zuiden van het land. Sinds januari verkoopt de overheid alle illegale houtskool bij openbaar opbod, ten voordele van de staatskas.

“Kap een boom, plant er twee”

De eigenaren krijgen pas een exploitatievergunning na een controle en betaling van 10.000 frank (13 euro). “De overheid neemt een loopje met onze rechten”, vindt Melanie. “Waarom leggen ze de boseigenaren al die beperkingen op ? Elk individu heeft toch het recht te genieten van de opbrengsten van zijn eigendom ?” Anderen vinden dat de overheid het kappen moet toestaan wanneer de eigenaar voor elke omgehakte boom er twee nieuwe plant.
“Je moet geen genie zijn om te begrijpen dat het kappen van jonge bomen een gevaar betekent voor het milieu”, zegt François Sibobugingo, groothandelaar in houtskool en lid van de vereniging Abakundagiti (vrienden van de boom). Hij vindt dat de overheid gelijk heeft om het kappen van bomen jonger dan tien jaar te verbieden. In de heuvels in het zuiden van Rwanda zijn de meeste bomen in privébossen erg jong (ongeveer 5 jaar), terwijl de bomen van 10 jaar of ouder vooral in staatsbossen staan.

Ontevreden consumenten

Terwijl het bos langzaam groeit, raken de consumenten stilaan hun geduld kwijt. “Hassan Chakra is bakker in Butare en heeft elke week drie kubieke meter hout nodig. Dat kost hem 45.000 frank (61 euro). “Rwanda zou iets moeten doen voor de consumenten. Het land produceert niet genoeg gas of elektriciteit om te kunnen koken.
Timmerman Gatera Victor vindt dat de overheid het tekort moet bijpassen uit de staatsbossen. “Waarvoor dienen die bossen als er tientallen jaren voorbijgaan zonder dat erin wordt gekapt ?” vraagt hij zich af.
De staatssecretaris voor Energie organiseert intussen opleidingen om de productie van houtskool te optimaliseren. Sommige producenten gaan zo overhaast te werk dat hun hout slechts 30 procent houtskool oplevert. De regering stimuleert tegelijk de productie van biogas op basis van de afvalproducten in de toiletten. De gevangenissen van Butare, Gitarama en die van Kimironko in Kigali hebben al zo’n biogasinstallatie.
Infosud/Vertaling IPS