Ellen Johnson Sirleaf

Op 29 oktober 1938 zag Ellen Johnson Sirleaf in de Liberiaanse hoofdstad Monrovia het levenslicht. Ze komt uit een familie van zogeheten Americo-Liberians, voormalige Afrikaanse slaven uit Amerika, die bij terugkomst in Liberia zelf de lokale bevolking tot slaven maakten. In 1948 begon Ellen Johnson haar studie boekhoudkunde en economie aan het College of West Africa in Monrovia. Op zeventienjarige leeftijd trouwde ze met James Sirleaf waarmee ze naar de Verenigde Staten reisde om vervolgens daar haar diploma aan de universiteit van Colorado te halen. Harvard volgde in 1969. Ze behaalde op Harvard haar mastergraad Public Administration. In 1971 keerde ze terug naar haar geboorteland.

Politiek actief

Vanaf dat moment werkte Sirleaf actief aan haar politieke carrière als assistent minister van Financiën onder William Tolbert (1972-73) en als minister van hetzelfde ministerie onder het militaire regime van Samuel K. Doe (1980-85). Tijdens de nationale verkiezingen in 1985 uitte ze openlijk kritiek op de regering. Ze werd daardoor veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar. Ze vluchtte naar Kenia nadat ze kort in de gevangenis heeft gezeten. Daar zou ze twaalf jaar blijven. In die periode werkte Sirleaf zowel in Kenia als in de Verenigde Staten als invloedrijke econoom bij de Wereldbank, Citibank en andere financiele instituties. Naast haar activiteiten als econoom zette ze zich ook in voor het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP). Vanaf 1992 was Ellen Johnson Sirleaf vijf jaar directeur van het departement Afrika bij UNDP. Sinds haar aanstelling als president is ze ook lid van de waarheidscommissie in Liberia. De commissie doet onderzoek naar de schending van mensenrechten in het verleden.

Burgeroorlog

In de periode van Sirleafs ballingschap brak er een burgeroorlog uit in Liberia. President Samuel Doe werd vermoord en rebellengroepen vochten om de controle over het land. Charles Taylor nam daarin het voortouw en werd tot 2003 president. In het begin kon Taylor nog rekenen op de steun van Sirleaf door hem te helpen fondsen te werven, later keerde zij zich echter tegen hem. In 1996 voerde ze ook campagne tegen Taylor tijdens de presidentsverkiezingen. Ze werd tweede en werd aangeklaagd voor verraad. Het betekende opnieuw een periode van ballingschap voor Sirleaf. Maar dit weerhield haar niet om in 2005 opnieuw een gooi te doen naar het presidentschap. Een moedige en juiste stap, want ze zou het uiteindelijk ook worden dat jaar.

Voorbeeldfunctie

Niet alleen is Ellen Johnson Sirleaf de eerste vrouwelijke president op het Afrikaanse continent, ze is ook de enige. Op 23 november 2005 won ze, met 59 procent van de stemmen, het presidentschap van Liberia. Ex-voetballer George Weah moest het toen tegen haar afleggen. Haar inauguratie vond plaats op 16 januari 2006. Door haar presidentschap heeft ze een voorbeeldfunctie voor vrouwen in het hele Afrikaanse continent. Sirleaf zet zich daar dan ook erg voor in. In een eerder interview met MO* vertelt ze hoe zij het presidentschap ziet.

Ellen Johnson Sirleaf: Niet het geslacht van de president is doorslaggevend, maar haar karakter, competenties en moed om het beleid te voeren dat gevoerd moet worden. Ik ben niet gekozen en wordt niet gerespecteerd omdat ik een vrouw ben, maar omwille van mijn competentie. Ik heb mijn sporen verdiend als professional in de financiële sector in eigen land en in het buitenland. Toch geloof ik dat ik als vrouw extra gevoeligheden inbreng. Ik ben heel erg bezorgd om het welzijn van de vrouwen op het platteland en de marktvrouwen. Mijn bezorgdheid voor het welzijn van kinderen is wellicht groter dan wat een mannelijke president zou opbrengen. Ik heb mijn moederlijke reflexen en gevoelens immers niet verloren op het moment dat ik president geworden ben.

Verbeteren van positie van vrouwen

Ze vervolgt met het noemen van haar politieke opvattingen en handelingen voor het verbeteren van de positie van vrouwen in Liberia.

‘De helft van de wereldbevolking is gedurende eeuwen achteruitgesteld. Die historische en traditionele verwaarlozing van vrouwen moeten we goedmaken, bijvoorbeeld door meisjes, die traditioneel veel te jong uitgehuwelijkt werden, op de schoolbanken te krijgen. Vrouwen stappen wereldwijd uit hun beperkte en stereotiepe rol van zorgverleners en opvoeders en realiseren steeds meer hun intellectuele en professionele mogelijkheden. We hebben het basisonderwijs gratis gemaakt en doen serieuze inspanningen om de schoolplicht ook op te leggen in realiteit. Bovendien hebben we nu ook steunprogramma’s voor schoollopende meisjes. Privé-instellingen en privé-personen -vooral vanuit de VS- verzamelden al 5 miljoen dollar waarmee we 50 extra scholen willen bouwen, 500 bijkomende leerkrachten willen opleiden en 5000 meisjes studiebeurzen willen geven om op alle niveaus onderwijs te kunnen volgen.’
Dit en andere maatregelen en ideeën hebben uiteindelijk de basis gelegd voor de nobelprijs die Ellen Johnson Sirleaf in ontvangst mocht nemen.

Meer lezen van het interview dat MO* met haar had? Ga naar http://www.mo.be/artikel/interview-met-ellen-johnson-sirleaf