'Ze doden ons langzaam'

Sinds enkele dagen blijft het stil rond Abdulhadi al-Khawaja. De mensenrechtenactivist is intussen bijna 80 dagen in een “vrijheid-of-dood”-hongerstaking. Samen met andere activisten komt hij in opstand tegen de dagelijkse overtredingen tegen de mensenrechten in Bahrein. Terwijl de minister van Justitie in een recent interview met BBC beweerde dat al-Khawaja’s gezondheidstoestand normaal is, spreken verschillende andere partijen –waaronder zijn familie- dit tegen. ‘Vanaf maandag hebben we geen nieuws meer gekregen van mijn vader’, zegt Maryam al-Khawaja in een interview met MO*.

Activisten melden dat er de laatste dagen almaar meer politiecontrole is, wat ook op slecht nieuws voor al-Khawaja kan duiden. Verwacht wordt immers dat de huidige ontvlambare situatie zijn kookpunt zal bereiken wanneer al-Khawaja sterft.

Hongerstaken en revolutie in Bahrein

Bahrein behoorde tot een van de landen die deelnamen aan de Arabische Lente. Bahrein bleef na de demonstraties in februari en maart leiden onder het zwaar repressief Khalifa-regime. De voornaamste eisen zijn nog altijd dezelfde als in het begin van de revolutie: een eerlijk verkozen regering met een gelijke verdeling van volksvertegenwoordigers, onafhankelijke controlemechanismen, een parlement met één kamer (die de huidige twee kamers vervangt), een onafhankelijk gerecht, een veiligheidsapparaat dat alle burgers beschermt en vrije meningsuiting.

Al-Khawaja wordt intussen de Bahreinse ‘Godfather van de Mensenrechten’ genoemd. Aan het begin van het gesprek schetst zijn dochter Maryam al-Khawaja wie haar vader is en wat hij voor de Bahreinse bevolking betekent. ‘Hij is zolang ik me kan herinneren al mensenrechtenactivist. Hij neemt in Bahrein voor velen een onderwijzersrol aan, die hij boven alles gebruikt om geweldloos protest te promoten. Tijdens de opkomende revolutie in Bahrein probeerde hij vooral een algemeen besef los te maken over de beroerde toestand van de mensenrechten in Bahrein. Op acht april 2011 werd hij brutaal gearresteerd en in juni veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf (waarbij een lid van de Koninklijke familie aanwezig was tijdens de uitspraak). Zijn opgelegde misdaad: een poging om het koninklijk regime omver te werpen.’

De hongerstaking die hij nu al 79 dagen voert, is zijn vierde. Hij stopte met eten om de massale folteringen te stoppen, om honderden politieke gevangenen –waaronder vrouwelijke activisten- te verlossen uit de gevangenis en om universele en gelijke rechten te eisen bij de regering.

‘Bahrein bestaat uit 700.000 mensen, waarvan de meerderheid op een onmenselijke manier behandeld wordt door de eigen regering.’

‘Er heerst nu al meer dan een jaar extreem staatsgeweld in Bahrein, en het wordt alleen maar erger’, aldus Maryam. ‘Dagelijks wordt bericht over folteringen, bestormingen van huizen, arrestaties en het vergassen van mensen met traangas.’

Op de vraag wat ze denkt over de mogelijke gevolgen van haar vaders dood, antwoordt ze (rustig) dat ze een massale opstand verwacht. ‘Ook al riep mijn vader in zijn laatste berichten nog op om geweldloos te blijven, het volk is het beu. De Bahreinse burger voelt zich in de hoek gedreven en wil zijn stem laten gelden.’ De dood van al-Khawaja kan wel eens de druppel zijn die de reeds overvolle emmer doet overlopen.

Internationale inmenging

Waar Maryam voornamelijk internationale aandacht voor wil, zijn de mensenrechten in Bahrein. Teleurgesteld zegt ze dat de Bahreinse bevolking de hoop al opgegeven heeft op inmenging van hoge internationale instanties en regeringen. Daarom pleit ze nu (onder andere in het Europees parlement) voor medeleven van de westerse bevolking. ‘They are killing us slowly, en de internationale gemeenschap laat dit zo goed als ongemoeid. Bahrein bestaat uit 700.000 mensen, waarvan de meerderheid op een onmenselijke manier behandeld wordt door de eigen regering.’

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon riep Bahrein vroeger deze week op met de mensenrechtenovertredingen te stoppen en drukte zijn bezorgdheid uit voor al-Khawaja.

Hoewel het Bahreinse koninkrijk belangrijk is voor de Verenigde Staten, gezien de Perzische Golf de standplaats is voor de Amerikaanse vijfde vloot, blijven reacties vanuit de Amerikaanse regering uit. Nochtans merkte al-Khawaja’s andere dochter Zainab in een recent interview op dat de Amerikaanse regering heel veel macht heeft in Bahrein. ‘De Bahreinse overheid luistert naar de Amerikaanse regering. Eén woord van de Amerikaanse overheid, en mijn vader zou worden vrijgelaten. Daar ben ik zeker van. Maar nu zijn de Amerikanen, of beter, is de Amerikaanse regering, meer begaan met hun eigen belangen dan met mensenrechten en de levens van de Bahreinse bevolking en de democratie in Bahrein’, aldus Zainab al-Khawaja.

Daarnaast gaat de wapenverkoop aan de Bahreinse staat gewoon door. ‘Wat Rusland was voor Syrië (en waar tonnen internationale kritiek op volgde), zijn de VS en Frankrijk nu voor Bahrein’, haalt Maryam nog aan. ‘De Amerikaanse en Franse regering zijn de grootste wapenleveranciers aan Bahrein, maar daar draait niemand zijn hoofd voor om’, aldus Maryam.