Van revolutie tot vandaag

Dat laatste is wel duidelijk geworden tijdens de dagen en weken na de verkiezingen van 12 juni. Zo’n complex land is moeilijk uit te leggen tijdens de korte items die aan de Iraanse actualiteit gewijd worden op radio of tv.
Gelukkig zijn er boeken om dat tekort goed te maken. Peyman Jafari, een Nederlandse politicoloog van Iraanse oorsprong, schreef eerder dit jaar Het andere Iran. Daarin doet hij een zeer verdienstelijke poging om op minder dan 200 bladzijden de weg af te leggen tussen Xerxes en Ahmadinejad, waarbij meer dan de helft van het boek over de laatste dertig jaar gaat.
Dat betekent dat het historische perspectief duidelijk in dienst staat van het begrijpen van de actuele realiteit. Jafari geeft dan ook op heel toegankelijke wijze inzicht in de complexiteit van de Iraanse macht. Op blz. 193 reproduceert hij een schema van die machtsstructuur (van de hand van Carolien Roelants, ere wie ere toekomt) dat meteen duidelijk maakt wat de beperkingen waren van de voorbije presidentsverkiezingen, maar ook hoe zwaar de achteraf gebleken verdeeldheid binnen de ware machtsblokken is.
Wie dit Andere Iran gelezen heeft, beseft ook dat de religieuze politiek in het revolutionaire Iran niet religieus is maar voor de volle honderd procent politiek, al laat de religie zich blijkbaar willig misbruiken. Jafari introduceert de lezer ook in de wondere wereld van dissidente stemmen en groepen die onder de Islamitische Republiek zijn blijven opbloeien.
Wie bijvoorbeeld de grote intellectueel Abdolkarim Sorroush nog niet kent, kan dat goedmaken door dit boek te lezen. ‘Een ideale samenleving kan op niets anders dan het democratische argument gebaseerd zijn’, citeert de auteur Sorroush. Wil de heer A. dat ook noteren?
Het andere Iran. Van de revolutie tot vandaag door Peyman Jafari is uitgegeven door Ambo. 215 blzn. ISBN 978 90 2632 191 7