COP21 start met de wind in de zeilen

195 staatshoofden hebben op de eerste dag hun regeringsverklaring afgelegd en hun schouders gezet onder het proces dat tot een nieuw internationaal akkoord moet leiden.

De algemene teneur daarbij was opvallend positief: zowel Barack Obama als de internationale ngo CAN-International (Climate Action Network) hadden het over een doorbraak. Nooit eerder zijn er wereldwijd zoveel mensen in beweging gekomen voor dit thema. ‘Het afvoeren van de plannen voor de Key-stone Pijpleiding, is ónze verdienste,’ stelde Keya Chatterjee van CAN -US op de persconferentie. 

Nooit eerder hebben er zoveel concrete engagementen op tafel gelegen die aantonen dat er een nieuw tijdperk van start gaat, het tijdperk van een lage koolstofeconomie, een tijdperk van samenwerken in plaats van concurrentie. ‘In het Parijs-akkoord is er geen plaats voor een visie die klimaatbeleid ziet als een zero sum game,’ klonk het uit de mond van de Chinese president Xi Jinping.

President Evo Morales van Bolivia bleef wel bij zijn punt dat de schuld van het klimaatprobleem gelegen is in het kapitalisme. ‘Wij zijn hier om te wijzen op de oorzaken van het probleem, en dat is kapitalisme en overconsumptie’, aldus Morales. 

Een keerpunt

De waaier aan parallelle high level initiatieven geven een idee van de evoluties in het proces en de mentaliteitsverandering die langzaam maar zeker vorm krijgt. Zo presenteerden de staatshoofden van Frankrijk, Canada, Chili, Ethiopië, Duitsland en Mexico een gezamenlijk initiatief, in samenwerking met de president van de Wereldbank Jim Yong Kim, waarin ze landen en bedrijven wereldwijd opgeroepen om een prijs te zetten op CO2-vervuiling.  

Een coalitie van 40 regeringen en honderden bedrijven en internationale organisaties, onder leiding van de Nieuw-Zeelandse premier John Key, lanceerden een voorstel  om een versnelling hoger te schakelen in het uitdoven van subsidies aan fossiele brandstoffen, nu de olieprijs zo laag staat.

India en Frankrijk lanceerden een Internationale Alliantie voor zonne-energie in ontwikkelingslanden, waarbij zo’n 120 landen betrokken zijn, om de toegang tot technologie en financiering te vergemakkelijken.

Vier Europese landen – Duitsland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland- werkten samen met de Wereldbank een initiatief uit ter waarde van 500 miljoen dollar om ontwikkelingslanden te helpen bij het inkrimpen van hun emissies.  

In de aanloop naar deze COP zijn er achter de schermen nieuwe coalities gesmeed en vrijwillige initiatieven opgezet. 

VN-Secretaris-Generaal Ban Ki Moon pakte uit met een Initiatief voor Klimaatweerbaarheid voor de meest kwetsbare landen en bevolkingsgroepen. Men schat dat zo’n 634 miljoen mensen of een tiende van de wereldbevolking, in zo’n kwetsbare omgeving leeft: langs kusten, in laaggelegen gebieden, of in regio’s die geteisterd worden door droogte of overstromingen. 

Concreet gaat dit over early-warning-systems, maatregelen om de impact van extreme weersfenomenen beter op te vangen, verzekeringsvoorzieningen en investeringen in maatregelen die mensen beter kunnen beschermen tegen de impact van klimaatverandering. De komende vijf jaar wil de VN financiering en geld bijeenbrengen om rond deze noden te werken.

In de aanloop naar deze COP zijn er achter de schermen nieuwe coalities gesmeed en vrijwillige initiatieven opgezet. 

Al die initiatieven zijn meer dan symbolisch en tonen hoe er op vrijwillige basis achter de schermen is gewerkt in de aanloop naar deze conferentie, ook in nieuwe en onverwachte coalities.

Internationale ngo’s hebben het over een “keerpunt”,  een bocht die gemaakt is, een positieve dynamiek die eindelijk, na zoveel jaren van impasse, op gang is gekomen.

Of die ook gaat uitmonden in het verwachte akkoord, is afwachten, er zitten nog heel wat bottlenecks in het proces.

Intussen kondigde Statoil aan dat het zijn olieontginningen aan de Noordpool zal stopzetten. Het is na Shell het tweede oliebedrijf dat zijn plannen om de gaan boren naar olie en gas in de Arctische Oceaan opbergt

België in de kijker

Voor België eindigde de eerste dag in mineur. Ons land kreeg, zoals ook vorig jaar, de Fossiel Van de Dag-onderscheiding omwille van de impasse waar het klimaatbeleid ons land in terecht gekomen is, waardoor we ook onze beloofde financiële bijdragen niet inlossen.

In de hele lijst van staatshoofden, kwam ook onze premier Charles Michel zijn woordje plaatsen, maar over nieuwe engagementen, voor na 2020, wanneer het Parijs-akkoord van kracht wordt, repte premier Michel met geen woord. Luister hier naar zijn toespraak.