De vele facetten van armoede

De kleurrijke grafiek hiernaast geeft die opwaartse beweging voor de meeste landen weer. Het rapport gaat inhoudelijk vooral over de noodzaak menselijke ontwikkeling, armoede en ongelijkheid beter te begrijpen om er efficiënter tegen te kunnen strijden.

‘Ongelijkheid zorgt gemiddeld voor 22 procent procent verlies op de schaal van de menselijke ontwikkeling, dat is onaanvaardbaar’, aldus minister van Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel op de voorstelling van het rapport in Brussel. ‘Ongelijkheid is in grote mate een politiek probleem, maar dat betekent ook dat het door politiek beleid en door gericht handelen aangepakt kan worden.’ Overigens was Michel niet zelf aanwezig op het evenement, wat stilaan gênant vaak voorkomt met Belgische ministers die in het kader van het Europees voorzitterschap initiatieven nemen en uitnodigingen aanvaarden, maar dan een illustere kabinetsmedewerker sturen om het podium te delen met allerlei mensen die uit verre buitenlanden naar Brussel komen om over beleid te discussiëren.

Een van de opvallende vernieuwingen in dit twintigste Human Development Report is de introductie van een nieuwe maatstaf: de Multidimensionele Armoede Index (MAI). De bedoeling is om, naast de klassieke inkomensstandaard van 1,25 dollar per persoon per dag, een meting te ontwikkelen die meer recht doet aan de lokale en veelzijdige realiteit van armoede. De MAI onderzoekt drie terreinen aan de hand van tien indicatoren: gezondheid (voedsel en kindersterfte), onderwijs (scholingsjaren en aantal kinderen in school) en levensstandaard (kookbrandstof, toilet, water, elektriciteit, vloer en bezittingen). Op basis van die behoorlijk strenge MAI komt UNDP voor de onderzochte 104 landen tot een totaal van 1,75 miljard “multidimensionele” armen. Dat is meer dan de 1,44 miljard mensen in die landen die minder dan 1,25 dollar per dag inkomen hebben, maar minder dan de 2,6 miljard mensen die met minder dan 2 dollar per dag moeten rondkomen. Opvallend is dat landen met een goede openbare dienstverlening veel beter scoren op de MAI dan op de inkomensarmoede-indexen. In Oezbekistan moet 46 procent van de inwoners het stellen met minder dan 1,25 dollar per dag, maar is slechts 2 procent multidimensioneel arm. In Ethiopië daarentegen is 39 procent inkomensarm, tegen 90 procent multidimensioneel arm.

India maakt geen goede beurt in deze Index. In de acht Indiase deelstaten die even arm zijn als de 26 armste Afrikaanse landen wonen meer multidimensionele armen (421 miljoen) dan in die 26 Afrikaanse landen samen (410 miljoen). In heel India is 81 procent van de inheemse bevolking arm volgens deze standaard, 66 procent van de kastelozen, 58 procent van de laagste kasten en een derde van alle andere gezinnen. De MAI maakt ook definitief komaf met de idee dat Afrika één realiteit is. In Zuid-Afrika is 3 procent multidimensioneel arm, in Niger is dat 93 procent. Het rapport deed ook nog de oefening om voor Kenia de index uit te spitsen over verschillende regio’s en stelde vast dat de verschillen overeenkomen met de afstand tussen Brazilië en (lager dan) Niger.