Hondurese officieren verzetten zich tegen zuivering van politie

De politie in het Centraal-Amerikaanse land heeft de reputatie nauwe banden te onderhouden met de georganiseerde misdaad.

De protesterende officieren zeggen loyale agenten te zijn en zich niet tegen de zuivering als dusdanig te verzetten. Maar ze aanvaarden niet dat ze vier onderzoeken moeten ondergaan om hun geschiktheid te bewijzen.

Test met leugendetector

Sinds zeven maanden ondergaan officieren een toxicologisch onderzoek, dat moet uitwijzen of ze al dan niet drugs gebruiken, een test met een leugendetector, een sociaaleconomisch onderzoek, dat hun persoonlijk en familiaal vermogen onder de loep neemt, en een psychometrisch onderzoek, dat onder meer nagaat of ze hun emoties onder controle hebben.

Het protest ontstond toen verscheidene officieren niet geschikt bleken na de onderzoeken. Er wordt nu onderzocht of ze ontslagen moeten worden.

Het kwam tot een zwaar conflict tussen de “gezuiverde” officieren en de nieuwe politiebaas, Juan Carlos Bonilla, bijgenaamd El Tigre, De Tijger. Hij is minder lang in dienst dan zij en daarom aanvaarden ze hem niet als hun overste. Ze wrijven hem ook mensenrechtenschendingen uit het verleden aan.

Goede richting

Volgens Eduardo Villanueva, directeur onderzoek en evaluatie bij de Hondurese politie, zijn de onderzoeken maar enkele van de vele instrumenten om de organisatie te zuiveren. “Op dit moment onderzoeken we van 150 officieren hun familiepatrimonium, en zonder enige twijfel leidt dat tot rancune.”

Dat er nu reactie komt, geeft volgens Villanueva aan dat “we de goede richting uit gaan”.

Zijn dienst werkt naar eigen zeggen autonoom en maakt gebruik van Mexicaanse, Colombiaanse, Chileense en Amerikaanse experts.

Tal van onregelmatigheden

Een van de leiders van het protest is Aldo Oliva, voormalig directeur van de Hondurese gevangenissen. Hij daagde president Porfirio Lobo openlijk uit door hem aan te manen om het zuiveren “met grotere zorg” opnieuw te bekijken.

Op 25 oktober diende hij samen met 150 andere officieren een verzoek in bij justitie om de onderzoeken ongrondwettelijk te laten verklaren.

Nadat Lobo geweigerd had hem te ontvangen, kondigde Oliva voor de komende maanden “tal van onregelmatigheden aan die van die omvang zullen zijn dat men ervan zal horen.” Meer details gaf hij niet.

President Lobo bevestigde dat de onderzoeken doorgaan. “Als ze zich benadeeld voelen, dan moeten ze naar de rechtbank stappen, maar het zuiveringsproces is onomkeerbaar.”

Harde reputatie

Ook twee andere politiekopstukken, José Luís Muñoz Licona en José Ramírez del Cid, laten van zich spreken. Beiden worden in verband gebracht met een groep officieren die het beleid van Bonilla probeert te ontwrichten.

Bonilla geniet nog steeds het vertrouwen van de regering, ondanks zijn harde reputatie, en ondanks de twijfels die mensenrechtenactivisten en familieleden van geweldslachtoffers bij zijn aanstelling hadden.

“Bonilla lost ten minste zaken op”, zegt Julieta Castellanos, rector van de Nationale Autonome Universiteit van Honduras. “Hij toont zich steeds actiever en lijkt echt bereid de politie te zuiveren. We blijven hem volgen, met het voordeel van de twijfel.”

Een jaar geleden werd een van Castellanos’ kinderen gedood. Vandaag is ze een boegbeeld van de roep om hervorming van de politie.