‘Latijns-Amerikaanse landbouw moet handelsspel harder spelen’

“Als ik een toverstokje had, zou ik eerst en vooral de ministeries van
Landbouw in Latijns-Amerika veranderen in centra voor agrobusiness die de
inschakeling van hun land in de wereldeconomie bevorderen,” stelt Chelston
Brathwaite, de directeur-generaal van het IICA. “Veel Latijns-Amerikaanse
landbouwers verkopen hun oogst aan transnationale ondernemingen in plaats
van zich zelf op de internationale markt te wagen; uiteindelijk worden ze
daar niet beter van,” zegt Brathwaite. Uit een studie van het IICA en de
Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Cariben (CEPAL) blijkt dat
de productie van landbouwgewassen als katoen, tarwe, koffie, suikerriet,
bananen en druiven die voor een groot deel internationaal verhandeld
worden, het voorbije decennium achteruitging of nauwelijks toenam. “We
kunnen ons niet langer uitsluitend blijven toeleggen op grondstoffen,”
vindt Brathwaite, “we moeten ook voor toegevoegde waarde zorgen, en daartoe
moeten we interessante nichemarkten bezetten.”

De landbouw levert maar 7,8 procent van het gecumuleerde bruto binnenlands
product van Latijns-Amerika en de Cariben, maar volgens het IICA is de
indirecte economische impact van de sector veel groter. De
Latijns-Amerikaanse boeren moeten zich vooral bewust zijn van de
groeikansen die voor het grijpen liggen. Alleen al op de eigen regionale
markt is veel meer mogelijk. “Er leven 500 miljoen mensen in de regio, en
die moeten elke dag eten dat maakt toch al duidelijk dat er veel geld kan
worden verdiend in de sector,” stelt Brathwaite.

Maar ook de wereldmarkt wenkt. Volgens Brathwaite moet Latijns-Amerika meer
gebruik maken van zijn enorme biodiversiteit om in te spelen op nieuwe
noden bij consumenten wereldwijd. Natuurproducten die de gezondheid
bevorderen vormen bijvoorbeeld een nieuwe groeimarkt, net als biologisch
geteelde groenten en fruit. En zelfs een traditioneel product als koffie
dat het heel slecht doet op de internationale markt, kan nog winstgevend
zijn. Volgens Brathwaite kunnen de Latijns-Amerikaanse koffieboeren
proberen om te schakelen op biologische koffie, of soorten aanplanten met
een andere smaak dan de Arabica en Robusta waarmee de markt nu overspoeld
wordt.

Volgens Brathwaite investeert Latijns-Amerika lang niet genoeg in zijn
landbouwsector. “De VS geven elke dag een miljoen dollar uit aan de
ondersteuning van de landbouwproductie, en dat betekent dat ze daar een
goede reden voor hebben.” De IICA waarschuwt ook dat de Latijns-Amerikaanse
landen ook iets moeten doen aan het probleem van de plattelandsvlucht,
waardoor in de landbouwsector een gebrek aan arbeidskrachten dreigt. Buiten
de steden leven nog maar 124 miljoen mensen - een kwart van de totale
bevolking van de regio. In de jaren 80 woonde nog 35 procent van de
Latijns-Amerikanen op het platteland.

Sommige Latijns-Amerikaanse boeren hebben de raad van het IICA al niet meer
nodig. Carlos Gómez, de 28-jarige bedrijfsleider van de boerderij La Flor
in Costa Rica, maakt veel meer winst dan zijn ouders doordat hij de
internationale verkoop zelf in handen heeft genomen. “Ananas is ons
belangrijkste product, en dat leveren we nu rechtstreeks aan supermarkten
in Groot-Brittannië.” La Flor produceert ook biologische meststoffen en
kweekt bomen voor herbebossingsprogramma’s om minder afhankelijk te zijn
van een enkel gewas. “Wij bewijzen dat aan landbouw doen niet gelijk moet
staan aan armoede lijden of geen vooruitgang boeken,” zegt Gómez, die
universitaire studies economie achter de rug heeft.