VN vragen meer aandacht voor kinderen

Bijgestaan door het VN-Kinderfonds Unicef en gespecialiseerde hulporganisaties als Save the Children en World Vision bevragen de VN in zoveel mogelijk landen overheden, sociale organisaties en kinderen. Uit bijna 100 landen zijn er al antwoorden binnen op de uitvoerige vragenlijsten. In Latijns-Amerika namen bijvoorbeeld al 2.000 kinderen uit 18 landen deel aan het onderzoek.

In België werd de voorbije maanden een vragenronde gecoördineerd door de Kinderrechtencoalitie, een samenwerkingsverband van 27 organisaties. Daaruit blijkt dat ook in België alles nog lang niet koek en ei is. In 2004 behandelden we 1.375 gevallen van kinderen die thuis wegliepen - meestal vluchten zo’n kinderen voor nare dingen, zegt Stephanie De Smet van Child Focus, één van de Belgische organisaties die aan het onderzoek meewerkten. We kregen ook 2.700 klachten binnen over kinderporno op het internet.”

En dan is er het probleem van de niet-begeleide minderjarigen, jonge vreemdelingen die zonder ouders in België opduiken. Er zijn nog maar 50 permanente opvangplaatsen voor jongeren die niet onder de asielprocedure vallen, terwijl we vorig jaar meer dan 1000 dossiers moesten behandelen. Veel niet-begeleide jongeren blijven daardoor hangen in voorlopige opvanginstellingen.

De Smet heeft heel wat cijfers paraat, maar geen over het belangrijkste thema van Child Focus. Over seksueel geweld tegen kinderen hebben we geen goede cijfers. Dat maakt het uiteraard moeilijk een goed beleid te voeren.

Het internationale eindrapport over geweld tegen kinderen wordt in 2006 voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de VN. Dat is nog lang wachten, geeft de Braziliaanse professor Paulo Sergio Pinheiro toe, die verantwoordelijk is voor de redactie van het rapport. We spreken over een noodtoestand. We willen geen rapport voorleggen voor de komende generaties. We moeten nu een einde maken aan het geweld tegen kinderen, en niet wachten tot ze groot zijn. Mishandelde kinderen gaan later zelf vaak in de fout tegenover hun kinderen.

We willen geen catalogus van de verschrikking samenstellen, zegt Pinheiro. De bedoeling is maatregelen op het spoor te komen die helpen geweld tegen kinderen te voorkomen. Dat moet aanbevelingen opleveren waar andere landen iets aan hebben.

Geweld tegen kinderen vindt plaats in arme en rijke landen, onderstreept Pinheiro. Lijfstraffen zijn bijvoorbeeld wijd verbreid, en vaak onderneemt de overheid er niets tegen. Op basis van een deelonderzoek in Europa en Centraal-Azië meldde de VN-Kinderechtenorganisatie Unicef vandaag (dinsdag) dat er geen duidelijk verbod bestaat op lijfstraffen in instellingen voor kinderen in België en landen als Tsjechië en Frankrijk.

Onderzoek wijst volgens Unicef uit dat in Ierland en Groot-Brittannië een groot aandeel van de kinderen in instellingen mishandeld wordt. Weer speelt een gebrek aan cijfers de overheid parten. Niemand weet precies hoeveel kinderen er in residentiële zorg zijn opgenomen in Europa, zegt Unicef.

In arme landen zorgt kinderarbeid voor grote bijkomende problemen. In het noordoosten van Brazilië werken 300.000 kinderen als hulp in de huishouding, zonder enige wettelijke bescherming, weet Pinheiro. Nog erger zijn kinderen er aan toe die terecht komen in prostitutie- of pornografienetwerken. Kinderen uit minderheidsgroepen lijden ook vaak nog zwaarder dan hun ouders onder discriminatie. In Latijns-Amerika is dat onder meer het geval met zwarte en gehandicapte kinderen.

Soms komt ook een gelijke behandeling vaak neer op mishandeling voor kinderen. Straatkinderen die op het dievenpad gaan, worden in onmenselijke omstandigheden opgesloten en behandeld als volwassen criminelen, klaagt Pinheiro. In heel wat landen bestaat er volgens hem in gerechtelijke kringen grote weerstand om voor kinderen die in de misdaad terecht komen, andere maatstaven te hanteren.

In Midden-Amerika, Brazilië en Colombia worden heel wat straatkinderen die in de weg lopen gewoon vermoord, soms zelfs door politieagenten. Dat maakt meteen duidelijk dat zelfs democratische landen die de rechten van kinderen expliciet erkennen, grote steken kunnen laten vallen.

De Conventie over de Rechten van het Kind trad in 1990 in werking en is inmiddels door 191 landen ondertekend. Een eerste bijkomend protocol verbiedt de rekrutering van minderjarigen voor gewapende conflicten, een tweede protocol probeert een dam op te werpen tegen prostitutienetwerken die voor honderdduizenden meisjes het leven tot een hel maken. Pinheiro gelooft niet dat nog meer verdragen veel aarde aan de dijk zouden brengen. We hebben al genoeg wetten, nu moeten ze ook worden uitgevoerd. (PD/MM)