Michelle Bachelet haalt overwinning binnen

#Nosvemosel26

Woensdag was er een nationale marcha uitgeroepen, maar het traangas belemmerde mij om mee te lopen. ‘Gelukkig’ einde de protestmars ‘s avonds vlak onder mijn appartement, zodat ik toch nog beelden kon vastleggen van de waterkanonnen die maar weer eens ingezet werden.

Meer dan 100 000 studenten, havenarbeiders en mijnwerkers kwamen die dag in de Chileense hoofdstad de straat op. Een nationalisatie van Chili’s natuurlijke bronnen zoals koper, zouden moeten instaan voor een gratis publiek en kwaliteitsvol onderwijs. Wat initieel een vreedzame betoging had moeten zijn werd door de Chileense media al gauw overschaduwd door relletjes tussen de politie en de encapuchado’s. Nog voor de betoging van start gingen werden banden in brand gestoken, straten afgezet, en busramen gebroken. Er werd door de media echter weinig gefocust op de tienduizenden vreedzame betogers en hun eisen. En het zou er de komende dagen niet beter op worden.

Tomazo nacional

Honderden middelbare scholen en universiteitsfaculteiten die als kiesbureaus moesten dienen zondag werden nog steeds bezet (zie vorige blog). Enkelen hadden de toma voorlopig opgeheven, ten dienste van de verkiezingen, maar beloofden om vanaf maandag de bezetting te herstarten. President Piñera had aangekondigd het leger in te zetten om de scholen te ontruimen, want volgens de Chileense wet moesten de kiesbureau’s vrijdag klaar staan. In een televisiedebat tussen de Nueva Mayoria (zowat de vernieuwde Concertación) kandidaten, Bachelet, Orrego, Velasco en Gomez waarschuwde de voormalig presidente voor een bloedbad. Ze steunde de toma’s niet maar was van mening dat er naar een dialoog tussen de studenten en de politiek moest gezocht worden. Zo oordeelde ook de vrouwelijke burgemeester van de gemeente Providencia in Santiago, die in overleg met de studenten een lijst met alternatieve kiesbureaus had ingediend bij Servel, de overheidsdienst die instaat voor de verkiezingen.

Een donker verleden en een zonnige vakantiebestemming

In datzelfde stadsdeel werd toen bovendien een gemeenteraadsstemming gehouden over de al dan niet naamsverandering van de Avenida 11 de september. Deze naam die aan de staatsgreep herinnert, zal door een blokkering van de Allianza (rechtse coalitie) gemeenteraadsleden echter zijn huidige naam behouden.

Het debat rond 11 september en het inzetten van het leger riepen bij sommigen lelijke herinneringen op aan de jaren tachtig. Maar dit werd weggelachen door de minister van binnenlandse zaken Andrès Chadwick, die vond dat de boycot van de studenten net het meest vergelijkbaar was met een dictatuur, omdat ze “de mensen verhinderden om te gaan stemmen”. En alsof dit nog niet genoeg was, bleek de minister van onderwijs ook nog eens op reis te zijn in Italië, naar aanleiding van haar huwelijksverjaardag. De Chileense studenten waren furieus en pikten het niet dat ze net in zo’n crisismoment, een paar dagen voor de voorverkiezingen letterlijk haar koffers pakte. Als protest bezetten enkele studenten waaronder de voorzitter van de FECh, Andrès Fielbaum het ministerie van onderwijs. Deze werden samen met de collegio’s in toma ontruimd, uiteindelijk niet door het leger maar door de politie. In totaal werden zo’n honderd studenten opgepakt.

Voorverkiezingen

Alles werd dus in gereedheid gebracht voor de eerste voorverkiezingen op zondag 30 juni, die moesten bepalen welke Allianza kandidaat het tegen diegene van de Nueva Mayoria zou opnemen. ‘s Avonds werd al duidelijk dat Michelle Bachelet de overwinning had binnengehaald en dat zij het ging mogen opnemen tegen Longueira. Bachelet’s overwinning viel niet geheel onverwacht maar haar uiteindelijke score, 74% van de Nueva Mayoria, was toch meer dan haar aanhangers hadden durven hopen. Ze behaalde meer dan de rechtse stemmen voor Longueira en Allemand samen, maar toch stemde zo’n 80% van de Chileense bevolking niet. Dit toont aan dat de echte verkiezingsstrijd nu pas begint. Sommige sectoren zoals de Izquierda Autonoma, partij van de voormalige studentenleider Fransisco Figueroa en huidig kandidaat voor Nuñoa, riepen op om zondag niet te gaan stemmen, als protest tegen het binominale politieke systeem in Chili. Buiten de Nueva Mayoria en rechts zijn er namelijk nog presidentskandidaten, onafhankelijke zoals Ominami, humane zoals Marcel Claude of de groene Sfeir. Er wordt dan ook verwacht dat er meer Chilenen naar de stembus zullen trekken voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen.