Hongarije blokkeert de anti-Russische sancties van de EU niet, maar stelt zijn medialandschap wel wagenwijd open voor het Russische oorlogsnarratief. Wat zit achter deze ogenschijnlijke paradox?

De Russische invasie heeft de levens van de Oekraïners van de ene dag op de andere veranderd. Om miljoenen slachtoffers een menswaardig leven te bieden, steeg de gehavende Oekraïense samenleving boven zichzelf uit. In april, oktober en januari volgde MO* de gestroomlijnde hulpmachine.

Een week na de aardbeving leven de inwoners van Afrin in het noordwesten van Syrië nog altijd buiten, in de vrieskou. Ze hebben geen tenten, geen dekens, geen eten, geen geneesmiddelen. De hulp komt tot vandaag heel traag door de grensovergang, en is ruim onvoldoende. MO* sprak met overlevenden.

Nog te veel Oekraïense kinderen gaan niet naar de reguliere scholen in de EU-landen waar ze opgevangen worden. Maar dat kan schadelijke gevolgen hebben. MO* ging kijken in Roemenië. ‘Wat de kinderen hier doen, moet later kunnen meetellen. Want niemand weet hoe lang de oorlog zal duren.’

In hartje Roemenië bevindt zich een Hongaarse enclave: Szeklerland. Hongaren in het buitenland kunnen sinds 2011 het staatsburgerschap van hun land van herkomst aanvragen, en er daardoor ook hun stem uitbrengen. 

Vorige week vond de Oekraïense politie een massagraf in de heroverde Oost-Oekraïense stad Izjoem. Dit is het verhaal van de familie Astafjev, die hemel en aarde verzette om hun oude vader uit de hel weg te halen. En van Roemenië, dat tienduizenden vluchtelingen op weg helpt naar een nieuw leven.

‘Meer dan de helft van al het hout dat in Europa wordt gekapt, wordt nu verbrand om energie op te wekken.’ Dat kaalkaphout komt ook terecht in pellets voor pelletkachels. Het Europees Parlement heeft woensdag beslist dat die praktijk ook verdergezet mag worden.

Bossen vol vuur, platteland zonder mensen. Deze twee apocalyptisch aandoende uitzichten zijn altijd aanwezig, op de achtergrond én akelig dichtbij, tijdens de vakantie van Pieter Stockmans in Portugal deze zomer en zijn fietstocht van de Spaanse naar de Portugese hoofdstad.

Boeken van Russische auteurs drukken is voortaan verboden in Oekraïne. De grootste Russische schrijver van het moment, Michaïl Sjisjkin, kijkt ernaar met bloedend hart. ‘Mensen identificeren de Russische taal niet meer met literatuur, maar met de gruwelbeelden van wat Poetin heeft aangericht.’

Auteur en propaganda-expert Peter Pomerantsev verzamelt in Oekraïne bewijzen van de link tussen Russische propaganda en oorlogsmisdaden. ‘Wat als desinformatie versmelt met militaire operaties? Zijn propagandisten deel van de misdaad?’

De Golfstaten hebben twee dingen gemeen: autoritaire regimes en schendingen van de mensenrechten. Ze gebruiken de wielersport om hun politieke en economische imago wit te wassen. Want het kwetsbare verdienmodel van die sport leent zich ertoe dat steenrijke oliesjeiks en prinsen zich inkopen.

De levens van deze Oekraïners zijn ingrijpend veranderd sinds de Russische invasie. MO*journalist Pieter Stockmans en fotograaf Xander Stockmans spraken hen persoonlijk in Oekraïne en Roemenië. Hun verhalen geven een inkijk in de nachtmerrie die ze doormaken, en de solidariteit die ze ervaren.