Aan de oevers van het Tanganyikameer treurt een jongeman over een mislukte reis naar Europa. En hoe pijnlijk tegenstrijdig dat is met het verhaal van zijn oom. MO*journaliste Elien Spillebeen dook mee in het tragische heden en verleden van drie generaties in een Burundese familie.

Waarom vroegen ongezien veel Burundezen vorig jaar asiel aan in ons land? De crisis in hun land is de grondoorzaak, maar het was de Servische Kosovodiplomatie die hen naar Europa bracht. Een reeks van politieke beslissingen met grote menselijke gevolgen. MO* bracht ze in kaart. 

Het falen van de commissie koloniaal verleden is slecht nieuws, vindt mensenrechtenexpert Bonny Ibhawoh. Gerechtigheid voor wie geleden heeft onder dat verleden kan tenslotte niet eindeloos worden uitgesteld. ‘Je kan het blikje voor je uit blijven schoppen, maar daarmee verdwijnt het niet.’  

‘Eenieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven’, stelt het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Maar om een familieband aan te tonen, zijn papieren nodig. Als die ontbreken, belanden vluchtelingen vaak in een complexe juridische procedure. 

Toen de Taliban in augustus 2021 de macht grepen in Afghanistan, evacueerde België meer dan 1400 mensen uit Kaboel. Maar wat moeten de achterblijvers? Nasima kon vertrekken, haar man bleef achter. ‘Illegaal naar Europa reizen is veel te gevaarlijk.’

De beste manier om jongeren weg te houden van gewapende milities? Onderwijs, werk en hoop, weten Fartuun Adan en haar dochter Ilwad Elman. Zij timmeren verder aan de vredesdroom van hun overleden echtgenoot/vader met de succesvolle Somalische ngo Elman Peace. ‘Doorgaan was de enige optie.’

Als kind wou ze het vliegtuig naar Eritrea nemen om haar nonkel uit de gevangenis te bevrijden. Vandaag is de Zweeds-Eritrese activiste Vanessa Tsehaye een van de scherpste critici van het Eritrese regime. Met haar organisatie One Day Seyoum wil ze de mensenrechten van Eritreeërs beschermen.     

Tot op de dag van haar overlijden, woensdag 17 augustus 2022, kon anti-apartheidsstrijdster Rita Ndzanga de pijn uit de martelkamers nog voelen. Ze is bij ons minder bekend dan medestrijdster Winnie Mandela, maar betaalde haar verzet tegen het brutale systeem van rassensegregatie minstens even duur.

Denk alle water op onze planeet even weg en kijk naar het landoppervlak dat overblijft. Maar liefst de helft daarvan is natuurlijk graasland waar nomadische veehouders rondtrekken. Een groot deel van hen leeft op het Afrikaanse continent, en hun leefwijze is slachtoffer van de klimaatcrisis. 

Vijftien jaar lang was voetbal voor de Burundese president een politiek wapen. Zijn politieke erfgenamen bouwen nu, twee jaar na zijn overlijden, hun eigen sportimperium uit. MO* ging een balletje meetrappen en zocht uit hoe Burundese politici ook vandaag nog proberen te scoren met sport.

Bij de uitbraak van COVID-19 werd het al meteen gezegd: het is niet de vraag óf maar wanneer een dier opnieuw een ziekte op een mens zou overdragen. Nu de apenpokken zich verspreiden, vraagt MO* zich af: bestaat de kans dat ook de pest opnieuw in een epidemie of pandemie uitmondt?

MO* zag lege straten in Bujumbura sinds in maart een verbod op twee- en driewielers van kracht ging. Door een brandstoftekort staan ook steeds meer auto’s en bussen aan de kant. De hoofdstad van ’s werelds armste land Burundi lijdt aan een mobiliteitsinfarct.