‘In het diepst van mijn hart voelde ik mij een vrij man. En een vrij man zou ik ooit weer worden.’ Germain Rukuki, mensenrechtenactivist, zat vier jaar onschuldig opgesloten in een Burundese cel. Begin dit jaar kon hij in Zaventem eindelijk weer zijn vrouw en drie kinderen in de armen sluiten. 

Izegem, het nijvere stadje aan het kanaal Roeselare-Leie, is het toneel van een groeiende Vlaamse paradox. Werkgevers vragen er met aandrang naar arbeidsmigranten uit Azië en Afrika, terwijl het toenemende succes van Vlaams Belang een afkeer van migratie uitdrukt.  

De oorlog in Oekraïne laat zich wereldwijd voelen. Voedsel- en olieprijzen schieten de hoogte in. Daarbij wordt verwacht dat vooral de armste landen het zwaar te verduren krijgen. Maar ook diplomatieke banden komen onder druk te staan.  

Toen door COVID-19 scholen wereldwijd de deuren sloten, vreesden onderwijsspecialisten het ergste. Miljoenen leerlingen, in de eerste plaats meisjes, zouden na de sluiting niet terugkeren, zo werd gevreesd. Vier coronagolven later is het tijd voor een eerste balans.

Geen spijtbetuiging of excuus kan het leed in Oost-Congo verzachten. In conflictgebieden ligt het aantal mentale problemen drie keer hoger dan het wereldwijde gemiddelde. Niet alleen het geweld, maar ook posttraumatische stress doodt. ‘Een wonde aan het hart’, zo noemt men een oorlogstrauma.

Het begrip ‘positieve mannelijkheid’ blijkt een trend in Congo, zo stelde MO* vast. Het is de tegenhanger van toxische mannelijkheid, gedrag dat geweld aanmoedigt. Opmerkelijk veel Congolese organisaties in de ontwikkelingssamenwerking richten zich op dat begrip in de strijd tegen seksueel geweld. 

De voorbije weken bleek dat de Kabila-clan miljoenen uit de Congolese staatskas roofde. Welke toekomst heeft ontwikkelingssamenwerking in Congo nog, ook met het Belgische koloniaal verleden in het achterhoofd? MO* vroeg het aan minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir (Vooruit).

‘Er is geen honger in Tigray’, beweerde de Ethiopische premier. Een jaar na de start van het conflict is het tegendeel duidelijk. Hulpgoederen raken de provincie niet binnen. Kritische ngo’s worden de deur gewezen, en online werkt de overheid aan een eigen versie van de feiten.

Met zijn nieuwe roman “Dans le ventre du Congo” geeft Blaise Ndala de Congolezen die op Expo 58 in ons land werden tentoongesteld een stem. 'Dat een Congolese student vandaag nog aan de grens wordt tegengehouden, toont dat het zwarte lichaam nog altijd niet vrij is.'  

Ooit was ze gouverneur van de grootste regio van Liberia en vervolgens minister, maar vandaag doet Julia Duncan-Cassell er als speciaal gezante voor de Afrikaanse Unie alles aan om het geweld in Tigray te doen stoppen. Ook al ligt die Ethiopische deelstaat aan de andere kant van het continent.  

Het was een andere tijd toen de literatuur verscheen die we vandaag koloniaal noemen. Verbannen of verketteren hoeft niet, maar veel boeken kunnen wel context en nieuwe lezersperspectieven gebruiken. Dat is precies wat twee nieuwe essaybundels, een Nederlandse en een Vlaamse, beogen.

De redactie van MO* trekt er deze zomer op uit (in eigen land). En dat doet ze niet alleen. Elien Spillebeen trok met scenarist Raf Njotea naar de expo Congoville in het Middelheimpark. ‘Soms vertrek je vanuit clichés. Dan is het de vraag of je die wil bevestigen of ontkrachten.’