Extreemrechtse partijen staan afkerig tegenover internationale afspraken die de wereldeconomie socialer en milieuvriendelijker maken. Die afkeer voor internationale samenwerking dient de Vlaamse belangen niet, schrijft John Vandaele.

Extreemrechts werpt zich de laatste tijd, meer bepaald sinds de financiële crisis van 2008, steeds meer op als grote tegenstander van de globalisering. Maken zij de dromen van de andersglobalisten uit de jaren ‘90 waar?

‘De twee grootste democratieën ter wereld delen hun engagement voor mensenrechten, een op regels gebaseerde wereldorde, duurzame ontwikkeling en open handel’, klonk het tijdens een recente EU-India-top. Maar waarom stelt de EU zich dan geen vragen over de democratische teloorgang in India?

Momenteel studeren in Europa niet meer mensen sinologie dan dertig jaar geleden. Bovendien trekt japanologie meer studenten aan dan de sinologie. Chinese inspanningen om de aantrekkingskracht te vergroten, lijken niet aan te slaan bij jongeren. Hoe komt dat en wat betekent het?

De coronacrisis zal de kloof tussen ontwikkelingslanden (zonder China) en rijke landen doen groeien, zo geeft het Internationaal Monetair Fonds aan. De Europese Unie benadrukt dat we dit niet mogen laten gebeuren. Maar het is twijfelachtig of ze daarvoor zelf de juiste stappen zet.

Zonder bescherming van fundamentele arbeidsrechten op wereldniveau stevenen we af op meer sociale onrust, nationalisme en economische instabiliteit. Dat zegt Sharan Burrow, secretaris-generaal van het Internationaal Vakverbond, de grote mondiale vakbondskoepel. 

Met Joe Biden aan het roer investeert Amerika weer volop in zijn bevolking. Zo hoopt het land de concurrentie met China te kunnen aangaan. Maar de Aziatische grootmacht wordt met de dag machtiger en heeft een andere kijk op de dingen. Zijn we op weg naar een nieuwe Koude Oorlog?

Met Meryame Kitir (Vooruit) heeft België voor het eerst een minister van Ontwikkelingssamenwerking met een migratieachtergrond. Dat beïnvloedt mee haar visie. ‘Ik heb de kracht van zelfredzaamheid van kindsbeen af ervaren.’

Nu de verdeling van de coronavaccins moeizamer gaat dan verwacht, groeit de druk op de farmabedrijven om de patenten op te heffen. Experts waarschuwen dat dit maar een deel is van de oplossing. 'Het opheffen van de patenten volstaat niet, maar het is wel een stap naar diepgaande samenwerking.'

De omslag naar groene energie heeft voor heel wat landen voordelen. Maar er zullen ook verliezers zijn, waarschuwt professor Thijs Van de Graaf (UGent). Wil België niet te ver achterop raken, dan moet het met een plan komen. ‘Als we alles zomaar aan de markt overlaten, komen er sociale bloedbaden.’

Internationaal activisme botst in steeds meer landen op autoritair nationalisme. China lijkt de weg aan te geven, met de boodschap dat westerse waarden en modellen niet universeel maar parochiaal zijn.

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir trekt de federale bijdrage voor klimaatfinanciering op tot minstens 100 miljoen euro. Een stap vooruit, maar of België daarmee zijn deel doet, is twijfelachtig. Een deel van het geld komt bovenop het budget van ontwikkelingssamenwerking.