MO*columnist Jan Mertens heeft een boek geschreven over klimaatemoties. Hoe gaan we om met de angst, het verdriet, de kwaadheid of de machteloosheid die we ervaren door de klimaatcrisis? Een fragment.

Blijven we de urgentie van de klimaatcrisis minimaliseren? Of erop antwoorden met een cynisch ‘niet wij, niet hier, niet nu’? Die reacties geven in elk geval geen vertrouwen dat politici zullen doen wat nodig is, schrijft MO*columnist Jan Mertens. 'Een mens zou van minder hysterisch worden.'

Zijn we soms bang van de stilte? vraagt MO*columnist Jan Mertens zich af. 'In tijden van een kantelend klimaat kan net een beetje stilte ons misschien wel helpen om in te zien hoe absurd het "normale" kan zijn.'

De kritiek op een eenzijdige focus op individuele verantwoordelijkheid in de klimaatcrisis is terecht, en tegelijk mogelijk een beetje misleidend, schrijft MO*columnist Jan Mertens. ‘Laten we naar onszelf kijken als burgers, en niet als consumenten. Individuele stappen doen ertoe.’

Er is een merkwaardige omkering van waarden bezig, stelt MO*columnist Jan Mertens vast. Mensen die in wezen pleiten voor een grotere empathie krijgen het verwijt dat ze de samenleving uit elkaar zouden trekken. Is empathie een gevaarlijke gedachte?

Zou tederheid een goed voornemen kunnen zijn voor het nieuwe jaar? En hebben we daar dan wel de moed voor? Het loont, betoogt MO*columnist Jan Mertens, want in onze kwetsbaarheid zijn we met elkaar verbonden.

Er wordt veel gesproken over verworven rechten. In het ene geval is het gebruik van die term al meer terecht dan in het andere geval. Een genuanceerde discussie met oog voor een breder begrip van solidariteit kan misschien nieuwe inzichten geven, schrijft MO*columnist Jan Mertens.

We verlangen naar dingen die eeuwig in verandering zijn en toch blijven, zoals muziek van onsterfelijke schoonheid, een rivier of de seizoenen. Dat is een troostende gedachte, vindt MO*columnist Jan Mertens. Maar het is net dat wat we met ons gedrag dreigen te verstoren.

In het energiedebat zou eindelijk wat meer ruimte mogen komen voor vragen over wat nodig is, wat genoeg is en wat te veel is, vindt MO*columnist Jan Mertens. ‘Samen minder energie gebruiken is niet betuttelend, het is een vorm van vrijheid veroveren.’

Een bepaald soort mannelijkheid heeft in onze geschiedenis een spoor van vernieling nagelaten, stelt MO*columnist Jan Mertens vast. Toch ziet hij geen enkele reden waarom mannelijkheid zo vernietigend zou moeten zijn. 'We moeten oog hebben voor wonden die we door de tijd heen doorgeven.'

Politiek zou moeten gaan over het algemeen belang, niet over spektakel of potentiële deuken in kwetsbare mannelijke ego’s, schrijft MO*columnist Jan Mertens. En het algemeen belang is niet de optelsom van de individuele belangen en zogenaamd verworven rechten van wie het al goed heeft.

Het debat over de koopkracht is cruciaal, weet MO*columnist Jan Mertens. Maar het kan er ook voor zorgen dat sommige fundamentele vragen uit beeld blijven. ‘Ik heb mijn 100 euro energiepremie overgemaakt aan een armoedeorganisatie in mijn buurt.’